بررسی پراکنش و شناسایی گونه های streptomyces عامل جرب معمولی سیب زمینی در استان چهارمحال و بختیاری

یکی از بیماری های مهم سیب زمینی در بسیاری از مناطق کشت این محصول، جرب معمولی است. برای بررسی پراکنش و شناسایی گونه های عامل ایجاد این بیماری، طی سال های 1388 و 1389 از غده های سیب زمینی با علائم مختلف فرورفته، برجسته و سطحی و خاک مزارع سیب زمینی کاری استان چهار محال و بختیاری نمونه برداری و تعداد 55 جدایه باکتری جنس streptomyces جداسازی و خالص گردید. به منظور تشخیص جدایه ها، با استفاده از آزمون های فنوتیپی استاندارد، خصوصیات فنوتیپی جدایه ها تعیین گردید. آنالیز داده های حاصله و رسم درخت فیلوژنی با استفاده از نرم افزار ntsys-pc version 2.02، جدایه های مورد بررسی را در شش گروه فنوتیپی متمایز ساخت. مقایسه خصوصیات گروه های مذکور با خصوصیات فنوتیپی ذکر شده برای گونه های مختلف باکتری در منابع نشان دهنده شباهت زیاد جدایه های گروه اول به گونه-های s. stelliscabies و s. europaeiscabies بود. با این حال در تعداد معدودی از آزمون ها خصوصیات متفاوتی نشان دادند. جدایه های گروه دوم با کمترین تنوع، گونه s. scabies تشخیص داده شدند و هرچند از نظر رنگ اسپور با گروه اول متفاوت بودند ولی شباهت بسیار زیادی با گروه مذکور داشتند. جدایه های گروه سوم علیرغم واکنش متفاوت در تعدادی از آزمون ها، با گونه s. acidiscabies تشابه داشتند. جدایه های گروه چهارم نیز با وجود مشابهت به گونه های s. turgidiscabies و s. aurofaciens در تعدادی از آزمون ها با گونه های مذکور تفاوت نشان دادند. جدایه های گروه پنجم گروهی کاملاً متنوع بوده و بر اساس آنالیز داده های فنوتیپی به هیچکدام از گونه های معمول و شناخته شده باکتری عامل جرب شباهت نداشتند. جدایه های گروه ششم به گونه s. griseus شباهت داشتند ولی در تعدادی از خصوصیات متفاوت عمل کردند. از نظر پراکنش بیشترین فراوانی متعلق به گونه s. scabies بود که از نمونه های با علائم مختلف جرب جداسازی و گونه غالب استان تشخیص داده شد. گونه s. acidiscabies(گروه فنوتیپی سوم) و گونه های s. turgidiscabies و s. aurofaciens (گروه فنوتیپی چهارم) نیز با پراکنش منطقه ای نسبتاٌ وسیع به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند. گونه های s. turgidiscabies و s. scabies بطور همزمان از زخم های مختلف روی یک غده، از رقم اگریا جداسازی شد. از 55 جدایه بدست آمده، 46 جدایه بر روی گیاهچه تربچه بیماری زا بودند و علائمی مانند کاهش رشد یا کوتولگی، بافت مردگی یا نکروز و مرگ کامل گیاه ایجاد کردند. نتیجه آزمایش بیماری زایی 26 جدایه انتخابی از گروه های فنوتیپی مختلف روی سیب زمینی، بیماری زا بودن 22 جدایه روی این گیاه را نشان دادکه علائم مختلف جرب با شدت های متفاوت روی غده ها ایجاد شد. به منظور بررسی نقوش الکتروفورز پروتئین های سلولی، از 14 جدایه انتخابی ازگروه های فنوتیپی مختلف و دو استرین مرجع از گونه های s. acidiscabies و s. scabies اهدایی از بخش گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، استخراج پروتئین و آزمون الکتروفورز عمودی انجام شد. آنالیز داده های حاصله و رسم درخت فیلوژنی با استفاده از نرم افزار ntsys-pc version 2.02، جدایه های مورد بررسی را در 5 گروه قرار داد. جدایه های گروه های فنوتیپی اول، دوم و سوم، در بررسی نقوش الکتروفورزی نیز مشابه گروه بندی فنوتیپی عمل نموده و در سه گروه مجزا قرار گرفتند. اما جدایه های سایر گروه های فنوتیپی، در مواردی مشابه و در مواردی هم متفاوت عمل کردند.